DOĞUM VE CİNSEL EĞİTİM
Çocukların dünyaya boş bir levha şeklinde geldiğini öne süren Locke, insanın herhangi bir bilgi ya da sezgi olmadan doğduğunu dile getirir. Bunu ise ‘tabu la rasa’ kavramı ile açıklar. İnsan tam anlamıyla sezgileri olmadan dünyaya gelmese de büyük bilgi çoğunluğunu ebeveynlerinden edinmektedir.
Çocuklar merak ettikleri birçok şeyi ebeveynlerine soru olarak yöneltmekte ve bu cevaplardan tatmin olmayı dilemektedirler. Merak duygusunun hat safhaya ulaştığı yaş ise 4 yaş civarıdır. Sormaya, sorgulamaya ve kavramaya çalışmaya meyillidirler. Merak duygusunun gelişmesi ve soru sormaları aslında gelişimin bir parçasıdır ve sağlıklı olan her çocuk bir şeyleri merak eder. Bazen sorularıyla ebeveynlerini çok sıkıştırır ya da gerçekten ebeveynin de cevabını bilmediği şeyler sorabilirler. Ebeveynlerin sıkıştığı bir konuda cinsel eğitimdir.
Cinsel eğitim günümüzde okullar tarafından da verilmektedir. Bu nedenle aileler zaten okulda bilgilendirme yapıldığı için açıklama yapmak zorunda olmadıklarını düşünebilmektedir. Fakat bu şekildeki konuları en güvendiği kişilerden öğrenmesi ve bunun kendi konfor alanında gerçekleşmesi daha etkili olacaktır. Okulda tekrar edilmesi de kendi yaşıtlarının da kendileri gibi olduğunu öğrenmesi açısından önemlidir.
Çocuklara cinsel eğitim verilirken her konuda olduğu gibi yaş özellikleri ön plana alınarak gerçekleştirilmelidir. Yaşına göre çok basit ya da çok ayrıntılı konuşmak faydalı olmayacaktır. Konuyla ilgili doğru bilgilerin verilmesi ise bir diğer önemli konudur.
Bilgilendirme yapmadan önce çocuk konuyla ilgili soru sorduğunda farklı bir kaynaktan aldığı bilgileri öğrenmek de önemlidir. Yanlış bilgilerin varlığı çocukların kafasını karıştırabilmektedir. Bu nedenle çocuk soru sorduğunda ‘Sen ne düşünüyorsun’ şeklinde bir soru ile karşılık vermek bu konuda faydalı olacaktır. Eğer yanlış bilgiler var ise ‘Hayır yanlış biliyorsun’ şeklinde yargılamadan ebeveyn kendi bilgilerini dile getirmesi gereklidir.
Cinsel eğitimle ilgili çocukların akıllarına gelen ilk sorular bedenleriyle ilgili olabilmektedir. Cinsel organlar, kadın ve erkek cinsel organının farkları üzerine odaklanabilmektedir. İkinci olarak merak ettikleri konu ise genellikle doğum ile ilgili konular olabilmektedir. Genellikle ‘Ben nasıl oldum’, ‘Nereden doğdum’, ‘Nasıl karnına girdim?’, ‘Nasıl oradan çıktım’ şeklinde olabilmektedir.
Bazı aileler bu konuları konuşmanın doğru olmadığını düşünmekte ve bu tarz sorulara karşı öfkelenebilmektedir. Konuyla ilgili çocuk susturulup merakı giderilmek yerine ‘Ayıp’ algısı yaratılabilmektedir. Fakat bu konular da insan doğasının bir gerçeğidir ve de dışarıdan yanlış bilgileri edinmesi sakıncalıdır. Bu nedenle ebeveynleri tarafından en doğru şekilde bilgilendirilmesi gerekli bir konudur. Bu yazıda ise çocukların aklına gelebilecek sorular ve ne şekilde cevap verileceğine yer verilecektir.
Çocukların Aklına Gelebilecek Sorular ve Cevaplar
1. Çocuk özel bölgesini göstererek: Bunun adı ne?
Bu konuda aileler isim olarak söylemek konusunda çekinceye düşmekte ve eğlenceli farklı isimler dile getirebilmektedir. Fakat çocukların güvenliğini sağlamak ileriki yaşlarda oluşabilecek tehlikelerden korumak için bu sakıncalı bir yöntemdir. Her organ gibi bu organın da gerçek isimleriyle (penis ve vajina) söylenmesi uzmanların önerdiği bir konudur. Yine de eğer kültürel değerleriniz buna asla izin vermiyor ise kadın özel bölgesi/erkek özel bölgesi şeklinde söyleyebilirsiniz.
Yanlış: Kutu, pipi
Doğru: Vajina, penis ya da özel bölge
2. Benim özel bölgemle erkek kardeşimin özel bölgesi aynı mı?
Yanlış: Nerden geliyor aklına böyle sorular?
Doğru: ‘Kardeşin ve sen farklı cinsiyetlere sahipsiniz. Bu nedenle ikinizin organları da farklı.’ şeklinde bir cevap yeterli olacaktır.
3. Benim özel bölgemle seninki mi babamınki mi aynı?
Yanlış: başka merak edecek bir şey bulamadın mı?
Doğru: Sen ve ben kadınız, bu nedenle ikimizin bölgeleri aynı. Erkek kardeşinle de babanınki aynı.
4. Senin organını görebilir miyim?
Yanlış: Al bak aynı işte
Doğru: Bu organlar insanların özel bölgeleridir. Bu nedenle insanlar birbirlerine göstermez ve giysilerle örtülüdür. Fakat bir defalığına sadece annen olduğum için görebilirsin. Sen de özel bölgeni benim gibi kimseye göstermemelisin.
5. Bu organlara dokunmak kötü bir şey mi? İnsanların yanında dokunmamam mı gerek?
Yanlış: Ayıp tabi öyle şey yapılır mı!
Doğru: Bu bölgeler de senin organın ve dokunmak kötü bir şey değil. Fakat özel olduğu için insanların yanında dokunmuyoruz.
6. Anne televizyonda seks/sevişme diye bir şey duydum, o ne demek?
Yanlış: Bir daha duymayacağım ağzından!
Doğru: Küçük yaş için: Anne ve babanın birbirini çok sevmesi ve birbirine dokunmaları, temas etmeleri demek
Büyük yaş için: Erkek penisi ile kadın vajinasının bir araya gelmesi
7. Ben de sevişebilir miyim?
Yanlış: Ne diyorsun sen?
Doğru: Küçük yaştaki çocuklar için bu sağlıklı değildir. Sen de bizler gibi bir yetişkin olduğunda ve doğru kişiyi bulduğunda senin için de aynı şeyler geçerli olacak. Sadece biraz zamana ihtiyacın var.
8. Ben nasıl dünyaya geldim?
Yanlış: Seni leylekler getirdi.
Doğru: Küçük yaş için: Annenin bir parçası ile babanın bir parçası bir araya geldi ve sen oluştun.
Büyük yaş için: Erkekte bulunan sperm, kadındaki yumurtalıklara yerleşir ve bunun sonucunda bebek meydana gelir.
9. Nerde oluştum?
Yanlış: Kapıdan aldık seni, sütçü getirdi, leylekler getirdi...
Doğru: Annenin karnında meydana geldin ve orada büyüdün.
10. Nasıl karnından çıktım?
Yanlış: Beni kestiler, sonra serum bağladılar.
Doğru: Anne bedeninde bulunan delik bebeklerin geçebileceği şekilde doğum anında büyür. Bazen de küçük bir ameliyat olmak gerekir ve küçük bir kesik açılır.
11. Çok canın yandı mı?
Yanlış: Doğum yapmayan anlamaz o acıyı. Ah ah hem de nasıl yandı!
Doğru: Doğum yaparken biraz canım yandı ama seni kucağıma aldığımda bütün acılarım geçti ve çok mutlu oldum.
Bu şekilde çocuğu korkutmadan ve yanlış bilgilendirmeden açıklamalar yapılmalıdır. Ebeveyn çocuğu bir soru sorduğunda paniklememeli ve eğer o anda ne şekilde anlatacağını bilmiyorsa düşünmek için süre isteyip biraz düşündükten sonra uygun şekilde cevap vermelidir.